An Giang hiện có 29 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được tỉnh công nhận đạt “Tiêu chí làng nghề tiểu thủ công nghiệp tỉnh An Giang”; trong đó, có 14 làng nghề và 15 làng nghề truyền thống, với 3.706 hộ sản xuất, kinh doanh; tạo việc làm cho 12.266 lao động, trong đó có 10.265 lao động có việc làm thường xuyên. Doanh thu của các làng nghề trong tỉnh năm 2022 ước đạt 168 tỉ đồng.
Đáng chú ý, đa số các làng nghề hoạt động sản xuất quanh năm, chỉ có một số ít làng nghề sản xuất mang tính thời vụ như lợp lươn Cần Đăng, lợp cua Mỹ Đức… thị trường tiêu thụ sản phẩm của làng nghề chủ yếu là trong nước. Hiện nay, một số cơ sở tích cực tìm kiếm thị trường thông qua các kì hội chợ, triển lãm nhằm quảng bá hình ảnh và sản phẩm: đường thốt nốt, rèn, các sản phẩm thủ công mĩ nghệ… Hiện có 19/29 làng nghề đã thành lập tổ tự quản về bảo vệ môi trường, với nhân sự 332 người và có 12/29 làng nghề đã đưa nội dung bảo vệ môi trường làng nghề vào hương ước, quy ước của địa phương. Ngoài ra, việc thu gom, xử lí chất thải rắn thông thường tại các làng nghề đã được bảo đảm thu gom, quản lí, xử lí tốt.
Sản phẩm OCOP của HTX Kết nối giao thương bán hàng qua kênh thương mại điện tử ở An Giang. |
Về xây dựng thương hiệu, đăng kí nhãn hiệu đã được một số làng nghề quan tâm, chú trọng thực hiện như sản phẩm tơ lụa Tân Châu, sản phẩm dệt thổ cẩm Khmer Văn Giáo, sản phẩm tinh dầu chúc Yến Hương,…
Các cơ sở ngành nghề nông thôn thuộc 4 lĩnh vực gồm: Chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản; sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi, thêu ren, cơ khí nhỏ; sản xuất hàng thủ công mĩ nghệ; các dịch vụ khác phục vụ sản xuất, đời sống dân cư nông thôn có tổng doanh thu đạt 810 tỉ đồng (năm 2021 là 690 tỉ đồng), gồm 6 doanh nghiệp, 2 HTX và 2.801 hộ sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho 9.110 lao động (năm 2021 là 3.058 lao động) với mức thu nhập bình quân từ 4,5 đến 6 triệu đồng/người/tháng. Lao động tham gia sản xuất tại các cơ sở đa số là lao động tại địa phương, sản xuất chủ yếu bằng thủ công, một số ít cơ sở có áp dụng cơ giới hóa, trang thiết bị vào quá trình sản xuất; thị trường tiêu thụ chính của các sản phẩm ngành nghề nông thôn trong tỉnh và các tỉnh lân cận.
Để nâng cao năng lực nguồn lao động phục vụ phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn, đào tạo được 100 lớp, với tổng kinh phí thực hiện 1,572 tỉ đồng, có 2.800 học viên tham gia; xây dựng 5 mô hình tiên tiến với kinh phí 58 triệu đồng; đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn thuộc Chương trình giảm nghèo bền vững, tổng số lao động tham gia học nghề là 1.240 người, tổng kinh phí hỗ trợ trên 600 triệu đồng; đào tạo nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn thuộc Chương trình quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, có 60 lao động tham gia học nghề, kinh phí hỗ trợ trên 40 triệu đồng.
Thời gian qua, hệ thống ngân hàng An Giang đã ưu tiên đầu tư tín dụng, hỗ trợ việc cho vay đối với lĩnh vực xây dựng nông thôn mới (NTM) chiếm 40,8% tổng dư nợ tín dụng, đạt 43.263 tỉ đồng. Riêng cho vay Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đạt 37 tỉ đồng.
Tiếp tục bảo tồn và phát triển các nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống
An Giang tiếp tục phát huy kết quả thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống, đồng thời phát triển thêm nghề mới phù hợp với từng địa phương để đa dạng hóa sản phẩm ngành nghề; giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho người dân.
Đẩy mạnh hỗ trợ ứng dụng các tiến bộ khoa học, kĩ thuật, các trang thiết bị, công nghệ…. vào sản xuất nhằm tăng số lượng, chất lượng sản phẩm các làng nghề, tạo điều kiện tốt kết nối tiêu thụ với phát triển du lịch của các địa phương nhằm tiếp cận, quảng bá sản phẩm địa phương với khách du lịch trong và ngoài nước. Khuyến khích và hỗ trợ xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm hàng hóa nhằm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, góp phần thực hiện hoàn thành Chương trình xây dựng NTM và Chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh.
Tập trung phát triển các ngành sản xuất chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản, hàng thủ công mĩ nghệ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi, thêu ren, đan lát, cơ khí nhỏ, sản xuất và kinh doanh sinh vật cảnh, các dịch vụ phục vụ sản xuất, du lịch và đời sống dân cư nông thôn. Bên cạnh đó, bảo tồn và phát triển các nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống bằng biện pháp chú trọng xây dựng nhãn hiệu hàng hóa cho các sản phẩm làng nghề; khuyến khích thành lập các HTX, tổ hợp tác trong làng nghề; huy động nguồn vốn, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kĩ thuật và cơ giới hóa một số công đoạn sản xuất, tiếp tục bảo tồn và phát triển các làng nghề đang hoạt động, có khả năng phát triển.
Để đạt được mục tiêu đề ra, An Giang tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chính sách ưu đãi về vốn tín dụng cho các cơ sở ngành nghề nông thôn, hướng đến các nguồn vốn trung và dài hạn để đầu tư đổi mới công nghệ, nghiên cứu tạo ra sản phẩm mới, đồng thời đơn giản hóa thủ tục vay vốn để tăng cường khả năng tiếp cận của các cơ sở. Ban hành các cơ chế, chính sách giúp cơ sở ngành nghề nông thôn tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước; kết hợp sử dụng lồng ghép nguốn vốn các Chương trình như: Chương trình xây dựng NTM, Chương trình OCOP. Thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại và kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm; nghiên cứu, lựa chọn các làng nghề và sản phẩm làng nghề tiêu biểu để xây dựng thương hiệu; tổ chức tham gia các kì hội chợ về ngành nghề, làng nghề nông thôn nhằm tuyên truyền, quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm đến thị trường trong và ngoài nước.
ThS. Trần Trọng Triết